PEXI-HF
Pancreatic Exocrine Insufficiency in Heart Failure
Hartfalen is een syndroom met vele kenmerken en kan ernstige gevolgen hebben voor alle organen in het lichaam. Door onder andere hypoperfusie en congestie komen verschillende organen in de problemen. Er is al uitgebreid onderzoek verricht naar orgaanschade door hartfalen bij bijvoorbeeld de nieren, de lever en het brein. In enkele dierstudies en autopsieonderzoeken zijn de effecten van hartfalen op de pancreas onderzocht, waaruit blijkt dat de pancreas een orgaan is dat kwetsbaar is voor ischemische schade. Er is echter nog maar weinig gericht onderzoek verricht naar de effecten van hartfalen op de pancreas in mensen.
De pancreas bestaat uit twee soorten weefsel, het endocriene deel en het exocriene deel. Er is wel veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen hartfalen en de endocriene pancreasfunctie, zo zijn er verschillende relaties aangetoond tussen hartfalen en een verstoorde insulineregulatie. Het grootste deel van de pancreas bestaat echter uit het exocriene deel, waar de acinaire cellen verschillende verteringsenzymen produceren. Hiermee heeft de pancreas een belangrijke rol bij de absorptie van (micro)nutriënten. In het geval van exocriene pancreasinsufficiëntie is dit minder goed / niet meer mogelijk, waarop malnutritie kan ontstaan.
Bij sommige patiënten die in het eindstadium van hartfalen zitten, is er sprake zijn van ondervoeding, gewichtsverlies en sacropenie. Dit syndroom wordt cardiale cachexie genoemd. De pathofysiologie hiervan is nog onbekend, de hypothese is dat de pancreas hier een cruciale rol in zou kunnen spelen. Recent is bekend dat deficiënties van verschillende micronutriënten tot verergering van hartfalen kunnen leiden. Hiermee ontstaat een vicieuze cirkel waarbij verschillende orgaan dysfuncties elkaar verergeren.
Recent hebben Olivier Dams en Marlene Vijver onder leiding van professor Dirk Jan van Veldhuisen een review gepubliceerd over bovenstaande theorie. Er is nog meer onderzoek nodig om de verschillende pathofysiologische mechanismes verder te exploreren. Momenteel loopt er een observationeel onderzoek in het UMCG om de prevalentie van exocriene pancreas insufficiëntie bij patiënten met hartfalen te onderzoeken.
